Syrien-Konflikt Aramäer in Ganderkesee besorgt über Bürgerkrieg – Gespräch mit Pastor Suleyman Celik

„Wir wollen einfach nur Frieden haben“

 Im Haus der syrisch-orthodoxen Gemeinde Ganderkesee betet Pastor Suleyman Celik BILD: Christin Horrmann  

Wer an der Regierung sei, spielt für den 63-Jähriegn keine große Rolle. Wichtig sei nur das Überleben des syrischen Volkes.

von Christin H0rrmann

Ganderkesee - „Wir machen uns Sorgen um die Christen in Syrien.“ Wenn Pastor Suleyman Celik von der syrisch-orthodoxen Gemeinde Ganderkesee in den Nahen Osten blickt, kann er das aktuelle Geschehen in Syrien kaum fassen. Der ursprünglich aus Mardin im Osten der Türkei stammende 63-Jährige war zwar selbst noch nie in Syrien. Doch er kann nicht verstehen, warum in diesem Land derzeit der Bürgerkrieg ausgebrochen ist.

„Wir Aramäer sind harmlose Menschen. Wir wollen niemanden etwas zu Leide tun“, sagt der Pastor händeringend. Ernst schaut er über die Ränder seiner Brillengläser. Viele seiner Gemeindemitglieder sind Aramäer, eine Sonderform des Christentums, das auch in Syrien als Minderheit vertreten ist.

Etwa drei oder vier Familien seiner Gemeinde stammen aus Syrien. Diese seien sehr besorgt um die aktuelle Entwicklung in ihrem Heimatland. Teilweise lebten Angehörige in Syrien. Sie und die anderen Christen sowie andersgläubige Menschen vor Ort schließt der Pastor jeden Sonntag ins Gebet mit ein. „Wir rufen auch dazu auf, die Leute in Syrien mit in das Gebet einzubeziehen“, sagt Celik. Die Gesundheit und das Überleben der Syrer sind ihm dabei am wichtigsten.

Dem Pastor geht es nicht darum, wer im Land regiert. Ob der jetzige Präsident Baschar al-Assad oder ein anderer Machthaber – „wir wollen einfach nur den Frieden: dort und auch in den anderen arabischen Ländern wie Ägypten oder Irak.“

Seit über 30 Jahren ist Celik Pastor. Er ist sich sicher, dass alle Aramäer nur den Frieden wollen; auch in Syrien. „Wir haben mit Politik vor Ort nie viel zu tun.“ Dennoch verfolgt er im Fernsehen, welche Auswirkungen die Kämpfe der Regierung um Baschar al-Assad und die Rebellen haben. Dabei schaut er sich auf deutschen Fernsehsendern das Kriegsgeschehen an. „Ich bin mir nicht sicher, ob bei den arabischen Nachrichtensendern immer die Wahrheit gesagt wird. Die einen sind für die Regierung, die anderen nicht“, sagt Suleyman Celik. Und jede Anhängerschaft bilde so ihre eigene Wahrheit, glaubt der 63-Jährige.

Er wird nicht müde zu betonen, dass ihm nur der Frieden wichtig sei. Und dabei hat er auch eine besondere Bitte an das Land in dem er schon seit etwa 24 Jahren lebt: „So lange in Syrien Krieg herrscht, soll Deutschland Flüchtlinge aufnehmen!“

nwzonline.de

Der Syrisch-Orthodoxe Verein Amriswil feiert sein 20-Jahr-Jubiläum.

Tagblatt Online, 29. August 2012 16:50:14

Verein ist eine Ersatzheimat

Der Syrisch-Orthodoxe Verein Amriswil feiert sein 20-Jahr-Jubiläum. Seit der Gründung hat sich bei den Aramäern nicht viel geändert. Sie bleiben auch in Amriswil ein familiäres Volk.

GIOIA ZOGG

AMRISWIL. «Die meisten aramäischen Familien, die heute in Amriswil leben, sind seit etwa 30 Jahren hier», sagt Silvia Mete-Eyyi. Sie ist Aramäerin und in Amriswil aufgewachsen. Auch ihre Eltern kamen vor 35 Jahren aus der Türkei in die Schweiz, zuerst ins Tessin, dann nach Amriswil. «Wir ziehen meist dorthin, wo schon andere Aramäer leben.» Einzelne Familien gäbe es hierzulande kaum.
Mit etwa 50 angehörigen Familien ist die aramäische Gemeinde Amriswil eine der grösseren in der Schweiz. In der Syrisch-Orthodoxen Gemeinde Amriswil (Soga) haben sie sich vor 20 Jahren zu einem Verein zusammengeschlossen. Am 1. September feiern sie nun ihr Jubiläum.

Zeit für graduelle Integration

Der Verein sei so etwas wie eine Ersatzheimat, sagt Silvia Mete-Eyyi. Eine Möglichkeit, um die eigene Kultur und die aramäischen Bräuche zu pflegen und – besonders auch für Jugendliche – kennenzulernen. Die aramäische Gemeinschaft habe hier einen Treffpunkt, um Feste zu feiern, den Heiligen zu gedenken oder um die Verstorbenen zu trauern. So gesehen gab es im Verein seit seiner Gründung kaum Veränderungen. In den 20 Jahren habe aber eine graduelle Integration stattgefunden.
Die Generation ihrer Eltern sei früher oft einfach als türkisch-stämmig eingestuft worden, sagt Silvia Mete-Eyyi. Obwohl von den Vereinsmitgliedern fast alle türkische Wurzeln haben, seien sie vormals Aramäer und damit Christen. Um sich als solche in der Schweizer Bevölkerung zu verankern, sei etwas Zeit nötig gewesen. Von der Gemeinde und der katholischen Kirche erhält der Verein viel Unterstützung. So ist es der Soga möglich, am Sonntag den syrisch-orthodoxen Gottesdienst abwechslungsweise in den katholischen Kirchen Amriswil, St. Gallen oder Flawil durchzuführen.

Mehr Struktur als früher

Heute ist im Verein auch die zweite Generation sehr aktiv. Durch das Engagement der Jungen sei die Organisation etwas strukturierter, sagt Silvia Mete-Eyyi. Die Aktivitäten sind zahlreich. So wird zum Beispiel je nach Brauch an den Feiertagen zusammen gekocht oder es finden Referate zu aktuellen Themen statt. Auch Männerabende, Ausflüge, private Feste oder Gedenkfeiern werden vom Verein organisiert. Zudem unterrichten zwei Lehrer auf drei verschiedenen Niveaus Aramäisch – übrigens nicht nur für Vereinsmitglieder.
Auch zwei Ableger hat die Soga heute. Der Frauenverein, der teilweise die Verpflegung bei Feiern organisiert oder verschiedene Anlässe für Kinder veranstaltet, und der neugegründete Jugendverein «Treffpunkt Suryoye» – zu deutsch «Treffpunkt Aramäer».

Herausforderungen für Zukunft

Als Aramäerin nimmt Silvia Mete-Eyyi ihrer Kultur entsprechend jeden Tag für sich und denkt nicht an das Morgen. Als Vorstandspräsidentin des «Treffpunkt Suryoye» hat sie aber eine etwas andere Sicht, was in naher Zukunft die grosse Herausforderung sein wird: «Die Jugendlichen dürfen das Interesse an ihrer Heimat und Religion nicht verlieren.» Wichtig seien deshalb neue Ideen und ein spannendes Jahresprogramm.
tagblatt.ch/

„Stephanus-Preis 2012“ für syrisch-orthodoxe Ordensschwester Hatune Dogan

19.08.2012

Warburg (idea) – Für ihren weltweiten Einsatz für verfolgte und benachteiligte Christen hat die aus der Türkei stammende syrisch-orthodoxe Ordensschwester Hatune Dogan den „Stephanus-Preis 2012“ erhalten. Der Preis ist nach dem Diakon der christlichen Urgemeinde, Stephanus, benannt, der als erster Märtyrer wegen seines Bekenntnisses zu Jesus Christus gesteinigt wurde. Der Gründer der „Stephanus-Stiftung für verfolgte Christen“ (Frankfurt am Main), Oberstudienrat i.R. Wolfgang Link (Gengenbach/Schwarzwald), überreichte den mit 1.500 Euro dotierten Preis am 18. August in Warburg (bei Paderborn). Die 42-jährige Preisträgerin gründete das Hilfswerk „Helfende Hände für die Armen“ und rief die „Schwester Hatune Stiftung“ ins Leben. Inzwischen koordiniert Frau Dogan die Arbeit von weltweit rund 5.000 Mitarbeitern. In Indien beispielsweise baut die Stiftung jährlich rund 500 Brunnen für jeweils 500 Euro, versorgt 15.000 Patienten unabhängig von deren religiösem Bekenntnis kostenlos mit Medikamenten, kauft nach dem Prinzip „Hilfe zur Selbsthilfe“ für jeweils 300 Euro Armen eine Kuh, damit sie sich selbst ernähren können oder übernimmt das Schulgeld für Waisenkinder und bildet Näherinnen aus.

„Jeder Preisträger lebt mit den Christen in der Bedrängnis“

Die Stephanus-Stiftung für verfolgte Christen steht der Internationalen Gesellschaft für Menschenrechte (IGFM) mit Sitz in Frankfurt am Main nahe. Deren Geschäftsführer, Karl Hafen, sagte in einem Grußwort, dass es alle Preisträger auszeichne, dass ihren Worten Taten folgten: „Jeder unserer Preisträger lebt mit den Christen in der Bedrängnis.“ Der Erzbischof der Syrisch-Orthodoxen Kirche in Deutschland, Julius Hanna Aydin (Warburg), zeigte sich beeindruckt von dem Mut Dogans und davon, dass sie sich auch in „gefährlichen Situationen einmische und für verfolgte Christen eintrete.“ Die Laudatio hielt der Sprecher der IGFM-Gruppe Karlsruhe, Wilfrid Puhl-Schmidt. Wie er betonte, hat Hatune Dogan ihr „Leben total auf Verfolgte und Erniedrigte eingestellt“. Sie verstünde Flüchtlinge, weil sie selbst ein Flüchtling war und als 14-Jährige mit ihren Eltern aus der Türkei nach Deutschland floh. Zudem würdigte Puhl-Schmidt ihre Wahrheitsliebe. Dogan beschreibe nicht nur Symptome, sondern decke Lügen auf. Vor allem den Medien habe sie immer wieder vorgeworfen, „die unvorstellbaren Greuel islamischer Extremisten an Christen zu verschweigen oder zu verharmlosen“. Die Kraft für ihre Arbeit beziehe sie aus der Bibel. Ihr Leitspruch steht im Matthäus-Evangelium: „Ich sage euch, was ihr einem der geringsten Menschen getan habt, das habt ihr mir getan.“

Wie die Stephanus-Stiftung hilft

Die Stephanus-Stiftung unterstützt in Not geratene verfolgte Christen mit einem Zuschuss zum Lebensunterhalt und zu Anwaltskosten. Ferner stellt sie christlichen Gemeinden Bibeln und christliche Literatur zur Verfügung. Außerdem macht sie die Öffentlichkeit auf die Lage bedrängter Christen aufmerksam und fordert Regierungen auf, die Religionsfreiheit zu achten. Den Stephanus-Preis erhielten bisher unter anderen der chaldäisch-katholische Erzbischof Louis Sako (Kirkuk/Irak), der Leiter der pakistanischen Menschenrechtsorganisation CLAAS, Joseph Francis (Lahore), und die Sängerin Helen Berhane, die in Eritrea eingesperrt und schwer gefoltert wurde, weil sie nicht auf ihre evangelikalen Glaubensüberzeugungen und ihre Missionsarbeit verzichten wollte. Im vergangenen Jahr wurde die Evangelische Nachrichtenagentur idea (Wetzlar) für ihre Berichterstattung über Christenverfolgung mit dem Preis geehrt.
idea.de

Hebrew, Syriac to be taught at Turkish university for first time

23 August 2012 / TODAY'S ZAMAN, ISTANBUL
 

Mardin Artuklu University (MAÜ), which has been tasked with the job of preparing teachers to educate in the Kurdish language, has begun to accept applications for its newly established certificate programs in Hebrew and Syriac.

Anyone interested in applying to the university's Living Languages Institute can do so between Aug. 22 and Sept. 7. Courses will start on Sept. 17 and each level will last three months. Successful participants will receive a certificate of completion at the end of each level.
Serdar Bedii Omay, the rector of MAÜ, said people in the province are excited due to the fact that Syriac will be taught in the country again after at least 2,000 years.
“We are reviving an ancient culture in a Turkish university. This is an important step,” he said.
Father Gabriel Akyüz from the Kırklar Church of Mardin said the initiative is important for Arameans in Turkey and the region.
“I believe MAÜ will become the university of the Middle East with this initiative,” he said.
In addition, the department of Kurdish language and culture is part of MAÜ's Living Languages Institute. The university will accept 500 postgraduate students into its Kurdish language department for the 2012-2013 academic year. Graduates of the program will be designated Kurdish language teachers.
 todayszaman.com

 ***

PS: An Appeal to the Turkish Government: Permit Syriac language education in the Syrian Orthodox monasteries and churches in Turkey. Remove the prohibition that bars Syriac religious education. Bigotry and racism must be eliminated in Turkey. / Gabriel Rabo

Mardin'de 2 Bin Yıl Sonra Aramice Eğitim Başlıyor

Haber Tarihi: 23 Ağustos 2012 Perşembe Saat 10:42
Cihan Haber Ajansı 

Mardin Artuklu Üniversitesi Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü tarafından 2012-2013 öğretim yılında sertifikalı Süryanice ve İbranice kursları açılacağı bildirildi.

Mardin Artuklu Üniversitesi Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü tarafından 2012-2013 öğretim yılında sertifikalı Süryanice ve İbranice kursları açılacağı bildirildi. Üniversite bünyesinde açılan İbranice ve Süryanice kurslarına katılmak isteyen adaylar 22 Ağustos ile 7 Eylül tarihleri arasında Yaşayan Diller Enstitüsü (Zinciriye Medresesi)'ne başvuracak. 17 Eylül tarihinde başlayacak olan Süryanice ve İbranice kursları hafta içi ve hafta sonları 1.seviye için iki ayrı kategoride verilecek. Kursun her biri 3 ay süreyle devam edecek. Kursa katılan öğrenciler kurs kurları sonunda başarılı bir performans gösterdikleri takdirde, her bir kurs sonunda enstitü tarafından verilecek olan sertifikaları almaya hak kazanacak. Kurs başvuruları ve ilgili resmi işlemler Yaşayan Diller Enstitüsü (Zinciriye Medresesi)'nde yapılacak, dersler ise Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörlük binası sınıflarında verilecek.

2 BİN YIL SONRA ARAMİCE EĞİTİMİ VERİLECEK

Türkiye'de ilklere imza atan Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof Dr. Serdar Bedii Omay, Özgürlükler ve barışın sembolü olan Artuklu Üniversitesi'nin Kürtçe'den sonra şimdi de Süryanice ve İbranice kursları açtığını belirterek, tarihi kentte 2 bin yıl sonra tekrar Aramice'yi öğrenme ve konuşmaya çalışılacak olmanın heyecanının yaşandığını söyledi.

Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi bir üniversitesinde kadim bir geleneğin tekrar canlandığını belirten Omay, "Aynı üniversitede daha önce de bir ilke imza atarak Kürdoloji Bölümü'nü kurmuştuk. Bu her halde dünya tarihinin, belki çok küçük bir noktası ama bence çok önemli bir nokta. Nusaybin Akademisi'nde dünya medeniyetinin çok önemli bir adımı atılmıştı. O dönemde Aramice dersi verildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi bir üniversitesinde kadim bir gelenek tekrar canlanıyor. Üniversitemiz bu konuda yoğun bir destek verecek ve Süryaniyatın mühim bir merkezi olacağını hayal ediyorum. 22 Ağustos tarihinde başlayacak olan başvurular 7 Eylül tarihleri arasında sona erecek. 17 Eylül'de başlayacak olan Süryanice ve İbranice kursları 3 ay boyunca devam edecek. Kurslarda başarılı olanlara sertifika verilecek. Artuklu Üniversitesi olarak bir kez daha özgürlüklere imza attık. Kadim şehrin sahip olduğu diller ve dinler yeniden hoşgörü sofrasında yer almaya devam edecek. Bu da üniversitemizin desteği ile sağlanacaktır." dedi.

ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ ÖZGÜRLÜKLERE KAPI AÇTI

Üniversite bünyesinde açılan Süryanice ve İbranice kurslarının Türkiye ve Mardin için çok önemli olduğunu belirten Kırklar Kilisesi Papazı Gabriel Akyüz de tarihte özgürlükler ve barışın sembolü olarak anılan Mardin'de bugün üniversite bünyesinde Türkiye'de ilk defa Süryanice ve İbranice kurslar açılmasının önemine değinerek şunları söyledi: " Kendileri için bu bir dönüm noktasıdır. Mardin Artuklu Üniversitesi'nin tarihi yeniden yazacağına inanıyorum ve Ortadoğu Üniversitesi olacağına inanıyorum. Bu konuda emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz."

Kurslara katılmak isteyen adaylardan başvuru için, adayın mezuniyet belgesinin fotokopisi, 1 adet fotoğraf, nüfus cüzdanının fotokopisi, daha önce kursa girmişse aldığı sertifika fotokopisi (2. seviye için)isteniyor.

haberler.com

Jungfru Maria fotad i syrisk-ortodoxa kyrka i Tensta

Skrivet av Clas Svahn 19:22, 20 augusti 2012 i kategori Paranormalt

Är detta en bild av Jungfru Maria?
Flera personer säger att de såg den heliga jungfrun över en kyrka i Tensta på söndagskvällen. Det som för ett otränat öga antar konturerna av en molnformation tolkas av andra som en uppenbarelse.

Och bilden är inte det enda tecknet på att Santa Maria, som jungfru Maria kallas i den syrisk-ortodoxa traditionen, visade sig över norra Stockholm i går:
– Flera av våra församlingsmedlemmar såg Santa Maria på taket till vår kyrka, berättar Teghlat Sauma, ordförande i styrelsen för den syrisk-ortodoxa kyrkan i Tensta, Santa Maria-kyrkan.

Uppenbarelser av Jesu moder är ovanliga i Sverige medan sådana syner och manifestationer är vanligare i länder i södra Europa och Mellanöstern.
Bilden här ovan togs i samband med en stor syrisk-ortodox fest arrangerad av S:t Petrus Syrisk-ortodoxa kyrka i Hallonbergen på Järvafältet i norra Stockholm på söndagskvällen. Ett par tusen personer hade samlats för att lyssna på musik, äta mat och roa sig. Vädret var fint men framåt kvällen kom en skur.

När en del av festdeltagarna var på väg därifrån dök plötsligt ett vitt molnliknande fenomen upp på himlen i riktning mot Santa-Maria-kyrkan i Tensta. Dit många var på väg.
Flera höjde sina mobiler, berättar Nasry Nissan som talat med en av dem som var där.
– Fenomenet ska ha visat sig tre gånger innan det försvann, säger han.
På den bild vi kan se här ovan syns en diffus figur som om man vill kan tolkas som konturerna av en person med huvudduk och utsvängd klädnad. Som Jungfru Maria. Bilden lades ut på Facebook vid 20.30-tiden på söndagen och många som såg den gick till kyrkan för att vaka.

Att Jungfru Maria visade sig just nu verkar inte ha kommit som någon överraskning för församlingarna. Den 15 augusti firades Santa Marias dag och helgen efter, som var i går, fortsatte firande med bön och andra aktiviteter.
Dessutom hade Santa Maria-kyrkan besök av biskopen från det krigshärjade Homs som i det kors han bar runt i kyrkolokalen hade stoppat ned några trådar som ska ha kommit från Jungfru Marias tygbälte.
– När biskopen hade åkt vidare och många befann sig utanför kyrkan var det flera av dem som fick se Santa Maria på taket till kyrkan, berättar Teghlat Sauma. Så fort jag fick veta detta åkte jag dit och då hade en massa människor samlats runt kyrkan för att be. Jag ringde vår präst och han kom också dit och så fortsatte vi att be.
– Jag pratade med två män som hade sett henne, en såg henne från sidan och den andre såg ett runt ansikte och kropp som bara lyste. En av dem kunde se hennes blå klänning. Uppe på taket.

En som såg undret med egna ögon var Dahoud. En granne ringde honom och när han sett bilden på Facebook bestämde han sig för att åka till kyrkan:
– När jag och min fru kom dit var några andra familjer redan där. Vi började be och först såg jag inget men efter en stund såg jag två ”lampor”, ett mindre ljus högst upp och ett större under. Det var som en lysande staty ovanför ingången till kyrkan, berättar han när jag ringer upp sent på måndagskvällen.
– När jag såg det så började benen darra och jag tror att det syntes i högst 20 sekunder. Sedan var det flera som såg jungfrun uppenbara sig och jag stannade till halv tre på natten men fick inte se något mer.
– Det är svårt att tro på sådana saker även om man går i kyrkan. Men nu måste jag tro, säger han.

När jag frågar Sauma om vad visionen betyder säger han att den kan ha med den nya kyrkan att göra. Och läget i Syrien.
– Santa Maria uppmanar oss att be om fred. Hon vill ha fred.
Klockan 19 i kväll samlas församlingen och många tillresta åter i Tenstakyrkan för att be. Teghlat Sauma tror att det kan komma 500 personer, kanske fler. För honom är visionen av jungfrun inte något övernaturligt utan något som händer i syriska församlingar runt om i världen då och då.

I den syrisk-ortodoxa traditionen har visioner och mirakel en helt annan plats än i den protestantiska. Vem minns inte 15-åriga Samira i Södertälje som mitt i natten fick en vision av den helige Charbel som dök upp i familjens teverum med ett kors i handen och ett budskap om att Samira skulle ena den splittrade kyrkan.
Den syrianska kyrkan i Geneta och den assyriska i Folkets hus måste avsluta sina meningsskiljaktigheter och 15-åringen var den som skulle utföra detta. Människor vallfärdade till lägenheten på Myrstigen och det finns beräkningar som tyder på att 45.000 människor sökte upp Samira under åtta dagar.
Nu enades aldrig kyrkorna och Samira försvann snart tillbaka in i ett normalt liv.

I Santa Maria-krykan fortsatte undren också på måndagen då närmare 500 personer samlades för att be för fred och för att höra dem som såg den heliga jungfrun under söndagen vittna om det de sett:
– Flera gånger under bönen syntes starka ljus i fönstren och människor ropade och en del rusade fram dit, berättar Teghlat Sauma efter måndagens bön.
– Många blev glada och överraskade och de som inte tidigare trott började tro.

Av de 500 ska 50 ha sett en ljusvarelse eller ett ljus röra sig mot fönstret. Varför de övriga inte såg detta är något att fundera över.
www.dn.se

Check these links of Mary, the mother of God:

1) the window picture is clearest at 04:52. It is a 3d profile. 

http://www.youtube.com/watch?v=rwmN9Gsxyjk

2) this clip gives a clear picture of Mary in the cloud

http://www.youtube.com/watch?v=wRV3-F3BuLA

3) Here's a clear picture of the cloud, published in Dagens Nyheter

http://www.dn.se/blogg/markligheter/2012/08/20/jungfru-maria-fotograferad-i-tensta/

Mor Gabriel'i hatırlar mısınız?

 Önder Çetin - Yrd. Doç. Dr., Fatih Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı
 
21/08/2012

Gurur... utanç... korku... güven... inkâr... itiraf... İnsanın ve toplumların geçmişle ilişkilerini tanımlayan kelimelerden birkaçı.

Sınırın öte yanında süregelen savaşın hararetiyle hemhal olan Türkiye, Mardin'in Midyat ilçesinde bulunan Süryanilere ait Mor Gabriel Manastırı arazisinin Hazine'ye ait olduğuna hükmeden Yargıtay kararıyla kendini ve geçmişini tanımlama uğraşısına yukarıdaki kelimeleri ya da benzerlerini seçerek donatacağı bir paragraf daha katmış oldu. Bu yazıyla, 1937'den beri vergilerin ödenip ödenmediği, dolayısıyla bahsi geçen arazinin "kadimden beri manastırın malı" mı, Hazine'nin "malı" mı olduğu tartışmalarını bir tarafa bırakarak zannımca bu tartışmaları da alttan besleyecek olan "biz" tartışmasına yoğunlaşmayı yeğliyorum. Zira bahsi geçen tartışmalar siyaset yapıcılarının dolayısıyla hukukçularının ellerinde, bir tercih ve sonrasında anlık bir kalem oynatmayla çözülebilecek bir boyuttur. Ne var ki, "kim" olduğumuz sorusunun ana taşıyıcılarından olan toplumsal bellek, iktidar mekanizmalarının ürettiği araçlara alternatif olarak toplumsal grupların elinde, dilinde ve hatta sessizliğinde kendini inşa etmeye ve nesilden nesile aktarmaya devam edecektir. Bu noktada, mevcut tartışmanın ana ekseni basit bir mülk kavgasından ziyade toplumsal belleğin rehberliğinde kurgulanan ve sunulan "biz" algısı olarak değerlendirilebilir.

Hatırlama ve belleğin toplumsallığı

'Hatırlama'ya dair Eski Yunan'a uzanan felsefi tartışmalara, 20. yüzyıl başlarında belleğin 'toplumsal'lığı tartışmaları eklenmiştir. Maurice Halbwachs, Hafızanın Sosyal Çerçeveleri eserinde önerdiği "kolektif bellek" kavramıyla aslında belleğin bireysel olarak inşa edilen bir olgu değil, sosyal dinamikler neticesinde kurgulanan bir süreç olduğuna işaret eder. Hatırlama, odağında geçmişin değil bugünün olduğu, geçmişin gerçeklerinden ziyade bugünün ihtiyaçları doğrultusunda şekillenen bir faaliyet ve bir süreçtir. Bu süreçte üretilen ortak anılarla birlikte kolektif bellek ailevi bağlardan, ortak bir milli ya da dini bağlılığa uzanan düzlemde toplumsal kimliklerimizi inşa etmekte ve sosyal dayanışmayı mümkün kılmaktadır. Toplumsal belleğin bahsi geçen işlevleri, onu tarihten ve objektif iddialara sahip her türlü kurgudan da ayrıştırmaktadır. Toplumsal bellek her ne kadar tarihin paralelinde ilerliyor görünse de, yer yer tarihin bittiği yerde başlamakta; tarihin tekilliğine karşı çoğul bir görünüm -ya da görünümler- sergilemektedir. Tarih ve bellek ayrıştırmasına yönelik daha güncel itirazlar dillendirilmekteyse de, belleğin hem inşa edilen bir ürün hem de bir inşa edici olarak üyelerine sunduğu sübjektif gerçeklik algısı bu ayrımı çok da göz ardı etmememiz gerektiğini gösteriyor. Tarihçilerin objektif gerçeklik iddiası üzerine bina ettikleri TARİH, toplumların ve bilhassa madunların nazarında sahiplenilen gerçeklikle(rle) ilgilenmez. Küçük harflerle yazılan, sahiplenilen, aktarılan belleklerin TARİH'in karşısında esamesi okunmaz. Mor Gabriel örneğini göz önünde bulundurduğumuzda, objektif sonuçlar bağlamında buna HUKUK'u da eklemek yanlış olmayacaktır. Objektif hukuk kararları ve sübjektif algılarla inşa edilen toplumsal bellek farklı mecralarda seyretmektedir. Dahası, bir toplum, sınırlarını kendisine biçilen siyasi ya da hukuki çerçeveler üzerinden değil üyelerinin birlikte inşa ettiği kolektif bellekle belirler ve kimliğini bunun üzerinden oluşturur.

Bu noktada, bir toplumu, aynı şeyleri hatırlayan ve aynı şeyleri unutan insan topluluğu olarak tanımlamak mümkün. Geniş toplumu oluşturan küçük toplumsal gruplar dikkate alındığında bir grubun hatırladıklarını diğerleri hatırlamıyor, ya da unutmaya çalışıyor ve susuyorsa burada "biz" kimliğinin sahiplenildiği bir toplumdan bahsetmek mümkün değildir. Bu açıdan Mor Gabriel vakası geniş Türkiye toplumu bir yana, Türkiye Süryani cemaatinin hafızasında bir sembol, dolayısıyla bir sınır işareti olabilecektir. Burada kastettiğimiz, her olayın bir toplumun kendi geçmişi, tarihi ve coğrafyasıyla ilişkilendirilen bir sembol olarak bir sınır işareti vazifesi üstlenerek topluluk üyelerine buraya aitsiniz ya da değilsiniz demenin ya da topluluk üyeleri tarafından böyle algılanmasının bir aracı olduğudur. Şüphesiz bu da bize, hatırlamanın, hatırlatmanın ya da bunların karşısında unutmanın ve unutturmanın birer politik tercih olduğunu hatırlatıyor. Bu da, tam da bu sorunla ilişkili sosyo-kültürel gruplar eksenli politik tercihlerin sorgulanmasını gerekli kılıyor.
Çok-kültürcülükten kültürler-arasılığa

Kültürel kimlik taleplerini değerlendiren siyasi tercihlerin Batı Avrupa'nın çok-kültürcülük modellerinin ötesine geçmesi bir zorunluluktur. Zira, buradaki modellere yöneltilen eleştirilerde de ön plana çıkan husus, bunların birbirinden yalıtılmış toplum katmanları meydana getirdiği ve bir birliktelik, ortaklaşa sahiplenilen bir "biz" algısını oluşturamadığı, hatta kendini kurucu unsur/ev sahibi olarak kabul eden hâkim grubun öteki düşmanlığını körüklediğidir. Bu noktada oluşan boşluğu kültürlerarasılık ekseninde yürütülecek politikalarla aşmak mümkündür. Bunun da yolu farklı kültürlere saygı ekseninde şekillenen, çoğulcu bir iletişim ortamından geçmektedir. Fakat, burada yine asıl sorun, çoğulcu bir iletişim ortamının aktörlerinin ve konumlanmalarının belirlenmesidir.

Uyuşmazlık çözümü literatürünün önde gelen isimlerinden Jean Paul Lederach, barış inşası süreçlerinde üç temel seviyede liderliğe işaret etmektedir: üst seviye, orta seviye ve halk liderliği. Askerî, siyasî ve dinî liderlerin temsil ettiği üst seviye liderliğe karşın, orta seviyedeki liderler bulundukları sahada saygınlığa sahip dini/etnik liderler, entelektüeller ve sivil toplum önderleridir. Yerel liderler, STK temsilcileri ve cemaat önderleri ise bu hiyerarşide üçüncü düzlemdeki halkın temsilcileridir. Lederach'a göre kapsamlı ve sürdürülebilir bir barış inşası farklı seviyelerdeki bu liderlerin birbiriyle koordineli bir biçimde yürüttükleri süreçleri gerektirmektedir. Bu bağlamda, nereden geldiğimiz ve nereye yöneldiğimiz sorularıyla da yakından ilişkili süreçlerde asıl ihtiyaç duyulan şey tüm taraflarıyla Türk kamuoyunda sürdürülecek, çoğulcu bir iletişim ortamıdır. Burada altını çizmemiz gereken önemli bir husus süreç içerisinde kaçınılması gereken rollerdir. Üst seviye liderlikler bir tarafa, bahsi geçen ikinci seviye ya da halk liderliği seviyesindeki bireysel ya da kolektif temsilcilerin siyasetçi, tarihçi ya da hukukçu rolüne soyunmaları sorunun çözümüne katkı sağlamamaktadır. "Tek millet" vurgusu nasıl kimi unsurlarca bir dayatma olarak değerlendiriliyorsa, yukarıdan "indirilen" "çokkültürcülük" modelleri ya da vurguları da aynı dayatma potansiyeline sahiptir. Kültürel çeşitliliğin sembollerinin üzerindeki örtüyü kaldırıp bir toplumsal duyarlılık yaratmak için -ki bu elit dayatmalarının ötesinde kalıcı bir uzlaşmanın hayati unsurlarından bir tanesidir- araştırmacılar, gazeteciler ve sanatçılar çoğulcu bir iletişim ortamının aktörleri olmak durumundadır. Sıradan insanların gündelik yaşamlarına dokunan, paylaşılabilecek 'gerçekleri' açığa çıkarmadan ya da bunları 'hatırlamadan' yürütülecek 'gerçeği' bulma ya da yüzleş(tir)me faaliyetleri bir erken doğum ya da kürtajla başlamadan biten ya da hesap edilmeyen reaksiyonlarla umulandan çok farklı bir mecraya sürüklenen bir sürece sebep olabilecektir. Bu noktada, Mor Gabriel özelinde gündeme gelen Süryani cemaati örneğinin de ötesinde geçerek gündelik yaşamın farklı boyutlarına bakan araştırma projeleri gerçekleştirecek akademya ve sivil toplum örgütlenmelerinin yanı sıra, edebiyat, sinema ve müzik dünyası, bilhassa popüler kültür kanallarını göz ardı etmeden çeşitliliğin temsillerine daha fazla görünürlük kazandırarak normalleşmenin önünü açmada önemli rol oynayacaktır. Toplumsal linç tartışmalarının yeniden gündeme geldiği bir dönemde akılda tutulması gereken, bu girişimlerin önünü açanın nereden geldiğimiz ve nereye gittiğimiz sorusunun yanıtını verirken yanımızda olabileceğini dahi düşünmediğimiz, hatta olmaması gerektiğini düşündüğümüz kimseleri belirleyenin benzeri bellek inşası süreçlerinde oluşturulan ve edinilen etiketler olduğudur. Bunu aşmada en önemli anahtarlardan birisi de bu toplumun geçmişi, tarihi ve coğrafyasıyla ilişkilendirilebilecek, halihazırdaki mevcut sembollerin hatırlanılmasına imkân tanımak olacaktır.
zaman.com.tr

Yukarı Kafro Köyü’nden 105 yaşındaki Musa Faal’in 1915 Soykırımın hatırladıkları

 105 yaşındaki Musa Faal’in hatırladıkları

Aynen hatırlıyorum. Müslümanlar kilisenin avlusuna, içine girmişlerdi. Ben, annem, abilerim Gello ve İsa biribirimize sarıl
mıştık. Korku içinde titriyorduk, ben ağlıyordum. Birkaç Kürt yanımıza geldi. Bizi kilisenin su kuyusunun başına götürdü. Bizi su kuyusuna atacaklardı. Bizim köylü Müslümanlardan biri olan Şerif bunu görünce hemen kılıcını çekti:

++++++++

22 Nisan 2012 günü, Yukarı Kafro’lu Papaz Hanna Basut ile konuştuktan sonra, köylüsü Musa Faal’in evine geldik. Hanna Basut, daha önceden kendisini ziyaret edeceğimizi söylemişti. Eve vardığımızda, Musa Faal, koltuğunda oturuyordu. Hanımı ve oğlu yanındaydı.

Ben ilk kez 1915 katliamını, Seyfo’yu yaşamış bir Süryaniyi görüyordum. Daha önce konuştuğum Süryaniler, Seyfo sonrası dünyaya gelmişlerdi. Seyfo’yu görmemiş, bizzat yaşamamış; olayları babasından, anasından, dedesinden, ninesinden, olayı yaşamış başka insanlardan duymuştu. Bana gördüklerini, yaşadıklarını değil, duyduklarını anlatmışlardı.

Şimdi karşımda oturan Musa Faal ise, 1915’de beş altı yaşlarındaymış. Yaşını hesapladım. Doğum tarihi kesin olmamakla birlikte 1908 ya da 1909 olabilirmiş.

Ellerini tuttum! Kilisenin içinde, ölüm korkusuyla titriyor gibiydi! Sesi bazen hüzünle, bazen korkuyla farklı tonlarda çıkıyordu. Bedeni Hollanda toprağında; ruhu, hatıraları, aklı fikri, hasretleri varolduğu Turabdin topraklarında, Midyat’ta, Kafro Köyü’de idi. Dili, sesi, kelimeler, kavramlar hafızasının derinlerindeki sönmeyen yangınları, dermanı bulunamamış yaraları, sızım sızım sızlayan acıları, alınamamış ahları, yerine getirilmemiş hakkı, hukuku, adaleti ifade etmeye yetmiyordu.

Elleri ellerimde, gözlerim gözlerinde, yüreğim yüreğinin içindeydi.

Onun acıları benim de acılarımdı.

Susuyor, bir yerlere gidip geliyor, tekrar konuşuyordu.

“Ben Süryanice konuşacağım!” dedi.

“İstediğin dille konuş!” dedim.

“Ben Seyfo sırasında 5-6 yaşlarındaydım. Kiliseye anam ve kardeşlerimle sığınmıştık. Çok korkmuştum. Anamın elini bırakmıyordum. İnsanların çığlıkları aynen kulaklarımda! Gözlerim kör olduktan sonra, yaşadıklarım daha çok gözümün önüne geliyor!” diye başladı Süryanice konuşmaya.

Hanna Basut, konuşmaları Süryaniceden Türkçe çeviriyordu. Çeviri sırasında hatıralarının akışı kesiliyor, bazen kaldığı yeri unutarak tekrar ediyordu. Konuşma kayıtlarını yazıya geçirirken, “Keşke, sözünü, anlatımını hiç kesmeseymişim! Çeviriyi sonradan yapsaymışım,” dedim kendi kendime.

Bundan sonrası, Musa Faal’in anlattıklarıdır

*

“Reçberlik, çobanlık yaptım. Seyfo’dan sonra kıtlık vardı. Geçimimi sağlamak için çalışmaya başladım. Hayatım bin bir türlü zorluklarla geçti. Seyfo sırasında çok ölü, çok yaralı, çok kan gördüm! Çocukluk nedir bilemedim. Ben çocukluk yaşamadım. Ölüm, korku, acı, kıtlık yaşadım çocukluğumda.

Gercüş’e bağlı, Kalho Köyü’nden Mahme adlı yoksul, gariban bir Müslüman Kürt Kafro’daki Süryani dostu Mirza Saffo’nun evine gelmiş, Gercüş’te yapılan bir toplantıda duyduklarını, gördüklerini anlatmış:

“Gercüş’te Müslüman Kürt Ağalarından Yusuf Halim ve Hasan toplantı yaptılar. Ben de bu toplantıya katıldım. Yusuf Halim Ağa, Hasan Ağa’nın aşireti ve diğer aşiretler, Gercüş çevresindeki Müslüman köylerindeki adamlarını topladılar, sizleri öldürmeye karar verdiler, yarın Kafro’ya gelecekler! Gözlerimle gördüm, kulaklarımla duydum. Durum sizler için çok kötü! Ne yapıp edin kaçın! Mallarınızı bana verin! Ben onları korurum! Daha sonra ben size geri veririm! Durmayın! Kaçın! Hazırlanın!”

Mirza Saffo, hemen Kafrolu Süryanilere haber verdi. Bütün Süryaniler Mala Gezi denilen evin önünde topladılar. Saffo ve Kumul aileleri Müslüman Mahme’nin anlattıklarını tartıştılar. Fakat Gercüş Kürtlerinin, Yusuf Halim ve Hasan Ağaların aşireteriyle Kafro’ya saldıracaklarına ve kendilerini öldüreceklerine inanmadılar! “Biz bu Müslümanlara ne yaptık? Neden bizi öldürsünler? Hayır, olamaz bu! Bu haber yalandır, yanlıştır! Bu fakir Kürt Mahme, biz aldatıyor! Mallarımızı alacak, sonra geri vermeyecek!” dediler.

Kürt Mahme, kendine inanmadıklarını gördü. “Bana inanmıyorsunuz! O zaman size bir parola, bir işaret daha vereyim,” dedi, “Yarın sabah erkenden sizler uykuda iken köyü basacaklar. Barsekelerin harman yerinde beyaz bir at gördüğünüzde bilin ki, köyünüz Kürtler tarafından sarılmıştır. Başınızın çaresine bakınız!”

Kafro Köyü’nde Süryaniler ile Müslüman Kürtler bir arada yaşıyordu. Süryaniler, Müslümanlardan daha çoktu. Köyde Kürtçe konuşulurdu. Ben çocukluğumda Süryanice ve Kürtçe konuşurdum.

Köyümüzdeki Müslüman Ağalardan biri Temiroğlu Derbase, diğeri de Kardeşi Yusuf Derbase idi. Kafro’ya Gercüş çevresindeki Kürt aşiretlerinin saldıracaklarını, komşuları Süryanileri öldüreceklerini duyunca pek inanmadılar. Yusuf Derbase, “Kafrolu Süryanilere, bizim köyümüzün Hıristiyanlarına karşı yapılacak bir saldırıyı, bir katliamı kabul etmeyiz! Eğer Kafrolu bir Müslüman, Kafrolu bir Hıristiyana saldırırsa, ben de onu öldürürüm!” dedi.

*

Süryaniler sabah erkenden uyandıklarında Kafro’nun etrafının Kürt aşiretleri tarafından sarılmış olduğunu gördüler. Mahme’nin verdiği haber doğru çıkmıştı! Ne yapacaklarını şaşırdılar. Telaş ve korku içinde çoluk çocuk, kadın erkek, genç yaşlı tüm Süryaniler Kafro Kilisesi’ne doğru koşuyordu. Ben de annemin elinden tutuyordum. O an şimdi aynen gözümün önünde! Görüyorum! Duyuyorum! Ben küçüktüm ama Sırrı Mahamma adlı Müslümanın yanında kalıyor, ona çocanlık yapıyordum. Fakat o gece evimize gelmiştim. Şimdi aynen görüyorum! Süryaniler kilisenin avlusunda toplanmıştı. Ben annemin elini tutuyordum. Abilerim Gello ile İsa da orada idi, hepimiz korku içinde bekleşiyorduk.

Bir anda ortalık karıştı. Çığlık çığlığa kaldık! Müslümanlar kiliseye saldırmıştı! Süryaniler kendilerini korumak için taşla sopayla direniyordu. Fakat silah yoktu. Çeresizdik! Kimse yardımımıza gelmedi! Kiliseden kaçmak için tüneller vardı. Bazı insanlar bu tünellere saklanmıştı. Şimdi adını söylemek istemiyorum. Bir Süryani Müslümanlara seslendi: “Süryaniler lâğımdan, tünelden kaçacaklar!” diye haber verdi.

Müslümanlar lâğım ve tünel giriş çıkışlarına kuru ot, saman dökerek ateşe verdiler! O ateşin dumanı zehir gibiydi. Nefes alamaz olmuştuk! O dumanın kokusu şimdi bile burnumda! Çığlıklar içinde insanlar boğulup öldü.

*

Aynen hatırlıyorum. Müslümanlar kilisenin avlusuna, içine girmişlerdi. Ben, annem, abilerim Gello ve İsa biribirimize sarılmıştık. Korku içinde titriyorduk, ben ağlıyordum. Birkaç Kürt yanımıza geldi. Bizi kilisenin su kuyusunun başına götürdü. Bizi su kuyusuna atacaklardı. Bizim köylü Müslümanlardan biri olan Şerif bunu görünce hemen kılıcını çekti:

“Durun! Bırakın onları! Eğer onları sukuyusuna atarsanız, ben de sizi öldürürüm!” dedi. Bizi bıraktılar. Bizi komşumuz Şerif kurtardı! Sağ olsun! Allah ondan razı olsun!

Şerif bizi kurtardıktan sonra, “Benim arkamdan gelin!” dedi. Bizi kiliseden çıkardı, kendi evine değil, Kafrolu Müslümanlardan Kozane adlı bir kadının evine götürdü. Kozane bizi evine almadı! Şerif bizi Maranyu denilen Müslümanın evine götürdü. Onlar da bizi içeri almadılar. Şerif bizi daha sonra Sülem Hamalar’ın evine götürdü. Hamalar bizi içeri aldılar. Bize su verdiler. Bir süre bu evde durduk.

Sonra Hasanolardan Sıvayşe adlı bir Müslüman geldi. Bizi Hamaların evinden aldı, kendi evine götürdü ve hepimizi ahırına sakladı. Çok iyi hatırlıyorum, beni omuzuna alarak, ahırın bitişiğindeki, kapısı yüksek samanlığa çıkardı. Bizi samanlığa sakladı.

*

Çevre köylerdeki aşiretlerden gelen Müslümanlar, Kafrolu sağ kalan erkekleri, kadınları birbirine bağlayarak, kafile halinde Gercüş yoluna doğru götürdüler. Mala Haco denilen ormanlığın içinde kafileyi silahla tarayarak insanları öldürdüler. Duyduğuma göre, bu katliamdan yaralı olarak kurtulanlar varmış. Daha sonra Mala Haco’ya gelen Keley köyünden Müslümanlar yaralı olan sağları da silahla tarayarak öldürmüşler. Çünkü Kafrolu Süryaniler, Seyfo öncesinde Keley köylülerine iyi davranmamıştık. Onlara zulmetmiştik! Onlar da intikam almak için yaralı kurtulan Süryanileri öldürmüşler.

*

Eski adı Erde olan “Yamanlar” köyünden Müslümanlar, kafile halinde götürdükleri Süryanileri Bahvar yolu üzerinde öldürdüler.

Bu katliamdan tek bir Süryani kurtulmuştu. Çakalo adlı bu kişi daha sonra Kafro Kilisesi’ne sığınmıştı. Müslümanlar Çakalo’yu Kafro Kiliseni’nde yakaladılar. “İslamiyeti kabul et! Seni öldürmeyeceğiz!” dediler.

Çakalo, “Hayır! Ben Müslüman olmayacağım! Ben Mesih’in kuzusuyum!” cevabını verdi.

“Baksana hançer elimizde! Sen kime güveniyorsun? Ya Müslüman ol kurtul, ya da seni öldüreceğiz, gözlerini oyacağız!” dediler

Çakalo’nun gözlerinde korku yoktu!

“Hayır! Ne yaparsanız yapın! Ben Müslüman olmayacağım! Ben Mesih’in kuzusuyum!” dedi.

Bu cevap üzerine Müslümanlar, Çakalo’yu hançerleyerek katlettiler.

*

Ben Seyfo günlerinde yaşadım ve Seyfo’nun hatıraları içinde büyüdüm ve ömrüm Seyfo’nun acıları, kederleri, dertleri içinde geçti. Yaşım 105 oldu. Seyfo hâlâ peşimi bırakmıyor. Seyfoyu unutayım diyorum, unutamıyorum. Son zamanlarda çocukluğum daha çok aklıma geliyor.

Bir gün Kafro’da sesler duyuldu: “Aynwardo’ya saldıracaklar, Aynwardo’ya sığınmış olan Süryanilerin hepsini öldürecekler!” diyorlardı. Biz bir Müslümanın samanlığında saklanıyorduk. Ama çok korktuk! “Anne ya buraya da gelirlerse, ya bizi de öldürürserse!” diye ağlamaya başladım. Annem “Korkma! Bizi bulamazlar!” demişti.

Daha sonra duyuldu ki, iki silahlı Müslüman tarafından, esir alınmış olan kadın ve kızlar Salhe (Barıştepe) Köyü’ne doğru götürülmüşler. Salhe ile Kafro arasındaki bir yerde öldürmüşler. Bu katliamdan sadece iki kadın kurtulmuş. Kurtulanlardan biri Berone Muhsi adındaki kadındı. Diğerinin adını unuttum. Bu kadını da Salheliler kurtarmıştı.

Buna benzer bir olay daha hatırlıyorum. Şimuni adlı bir kadın, Gercüş yakınlarındaki Derin Çeşme denilen bölgeye götürülmüş. Burada Mala Haco adlı bir Müslüman ailenin evine esir olarak konulmuş. Mala Haco, Şimuni’ye Müslüman olmasını, kelime-i şehadet getirmesini istemiş. Şimuni, “Hayır! Ben Müslüman olmayacağım! Ben Mesih’in kuzusuyum!” cevabını vermiş. Bunun üzerine Mala Haco, Şimuni’yi kendi elleriyle öldürmüş!

*

Kafrolu Müslüman komşumuz Temiroğlu Nuri, dayılarımın karılarını Aynwardo’ya götürmek istemişti. “Burada durmayın! Burası güvenli değil! Aynwardo sizin için daha güvenlidir, ben sizi oraya götüreyim!” demişti. Fakat onlar Nuri’ye inanmadılar. “Nuri bize kötülük edecek! Bizim namusumuza göz dikecek. Nuri’nin elinden öleceğimize, kendimiz ölelim!” diyerek kuyuya atlayarak intihar ettiler.

*

Biz daha kilisede bekleşirken, Müslümanlar bizi öldürmek için saldırırken, Yusuf adlı bir Süryani, kilisenin ikinci katındaki pencereden yere atlayarak kurtulmak, Aynwardo’ya gidip haber vermek, yardım istemek istemişti. Fakat kilisenin penceresi çok yüksekti. Yusuf, belindeki ipten yapılma kemeriyle kendini bağlamış, tüfeğini eline almış. Tam pencereden aşağıya sallandığında, Müslüman Kürtler onu görmüşler ve ateş etmeye başmamışlar. Yusuf son çare olarak belindeki bıçakla pencereye bağladığı kemerini kesmiş. Yere düşmüş. Her nasılsa Kürtlerin elinden kurtulmuş, Aynwardo’ya ulaşmış. Durumu anlatmış, Kafro’ya yardım göndermelerini, aksi halde Müslümanların Süryanilerin hepsini öldüreceklerini söylemiş. Fakat Aynweardo’dan Kafro’ya yardım edememişler.

*

İsa ve Hanna adındaki dayılarım Bahvar Köyü’ndeki Levko adlı Kürt Müslüman dostuna ulaşmak için, onun evinde saklanarak ölümden kurtulmak istemişlerdi. Fakat yolda, başka köyün Kürtleri tarafından yakalanmışlar ve öldürülmüşlerdi.

Ben bunları hatırlıyorum.

Bir de şunu söylemek istiyorum. Bizim köyün Müslümanları bize saldırmadı, bize zulüm etmediler. Bizi korumaya çalıştılar. Beni, annemi, iki abimi Kafrolu Müslüman Kürt bir aile kurtarmıştı.

Biz kurtaran Şerif’e, biz samanlığında saklayan Sıvayşe’ye Allah razı olsun! Bu insanların iyiliğini hiç unutmadım.

Kemal Yalçın, 22 Nisan 2012, Hollanda

Internationalen Gesellschaft für Menschenrechte - "Stephanus-Preis 2012" für Schwester Hatune

WARBURG

"Stephanus-Preis 2012" für Schwester Hatune

Urkunde überreicht | FOTO: DIETER SCHOLZ

Immer mehr Christen fliehen vor Krieg und Gewalt aus Syrien. Die meisten von ihnen finden im benachbarten Libanon Zuflucht. Auch um diese Flüchtlinge kümmert sich Schwester Hatune Dogan. Die syrisch-orthodoxe Nonne nahm am Samstag den "Stephanus-Preis 2012" der Frankfurter Stephanhus-Stiftung im Warburger Kloster St. Jakob von Sarug entgegen. Die Auszeichnung ist verbunden mit einem Preisgeld von 1.500 Euro. "Ich verstehe die Flüchtlinge, weil ich selbst ein Flüchtling war", zitierte Wilfried Puhl-Schmidt von der Internationalen Gesellschaft für Menschenrechte (IGFV) die Preisträgerin in seiner Laudatio. Für ihren Einsatz für verfolgte Christen in nahezu 35 Ländern zeichne die IGFV-nahe Stiftung Schwester Hatune aus. Der geschäftsführende Vorsitzende der Menschenrechtsorganisation, Karl Hafen, erinnerte daran, dass in "allen islamischen Staaten Christen unter Verfolgung leiden." Die Stephanus-Stiftung verbinde mit dem Preis eine Botschaft: "Standhaftigkeit". Man könne helfen, wenn man nur helfen wolle. Den Worten Schwester Hatunes folgten Taten, "gute Taten", so Hafen.

Der Medienbeauftrate der Syrisch-Orthodoxen Kirche in Deutschland, Simon Jacob aus München, beschrieb kurz die Situation in Syrien. Dort litten Christen unter der Vertreibung. "Es hat brutale Hinrichtungen gegeben", sagte er. Die Lage erinnere an die anhaltende Christenverfolgung im Irak. Bei einem Sturz des Präsidenten Assad, werde sich durch das entstandene Machtvakuum die Situation für die Christen in Syrien weiter verschlechtern. (scho)
nw-news.de

Im Warburger Kloster der Syrisch-Orthodoxen Kirche feierten Jugendliche bereits zum siebten Mal ein Sommerfest

20.08.2012

WARBURG    "Einfach der richtige Weg"

VON DIETER SCHOLZ

Neu im Leitungsteam | FOTOS: DIETER SCHOLZ

Warburg. Ganz so viele wie zuvor erwartet, waren es dann doch nicht: Knapp 350 Jugendliche und junge Erwachsene trafen sich am Sonntag im syrisch-orthodoxen Kloster St. Jakob von Sarug. "Wir wollen hier den Gemeinschaftsgedanken pflegen", sagt Stefan Turgay (28), einer der Organisatoren vom Aramäischen Jugendverein, der seit 2006 einmal im Jahr nach Warburg zum Treffen einlädt.

Busse aus Köln, Gießen, Bad Vilbel, Wiesbaden, Delmenhorst und Wien standen rund ums 44.000 Quadratmeter große Klostergelände. Neben der Begegnung, Spiel, Spaß und Gegrilltem informierten Vorträge und ein Film über Vergangenheit, Gegenwart und Zukunft der syrisch-orthodoxen Kirche im Grenzgebiet Türkei, Irak und Syrien und in Deutschland. "Rund 85.000 Aramäer sind in Deutschland in den 64 Gemeinden der altorientalischen Kirche gemeldet", sagt Simon Jacob. Er ist der Integrationsbeauftragte seiner Kirche. Glaube und Herkunft schafften unter den jungen Leuten eine Identifikation, sagt Jacob. Wenn auch die meisten der Jugendlichen in der Bundesrepublik geboren wurden. "Sie beschäftigen sich stark mit ihrem Glauben", sagt Jacob.

Der ehemalige Vorsitzende des Kreis-Caritasverbandes, Walter Strümper, "der beste Freund des Klosters", so Erzbischof Julius Hanna Aydin, sucht mit den Jugendlichen das Gespräch. "Die westliche Kirche ist vom Hellenismus beeinflusst, das ist alles sehr viel verkopfter. Bei den syrisch-orthodoxen ist viel mehr Herz und Gemüt dabei." Doch bei allem Herz und Gemüt sei es auch für das Erzbistum der Syrisch-Orthodoxen Kirche in Deutschland mit Bischofssitz in Warburg nicht immer leicht, die aus frühchristlicher Zeit stammenden und nahezu unverändert überlieferten Traditionen aus der Region Tur Abdin im Südosten Anatoliens, wo einst das Zentrum der Kirche lag, lebendig zu halten.

"Loyalität", nennt Martin Alp aus Bebra für sich das Stichwort. Geboren in Deutschland sei er mit der syrisch-orthodoxen Tradition aufgewachsen. "Ich sehe das Kloster als ein Stück Zuhause", sagt der 21-Jährige. Ein Zufluchtspunkt, denn als Aramäer habe er kein eigenes Land. "Das finden wir hier", sagt er. Matthias Alp pflichtet seinem Cousin bei. Deutschland sei zwar zur Heimat geworden, auf die man mächtig stolz sein könne, doch Eltern und Großeltern kamen aus der Türkei. Da bleibe die Frage nach der Herkunft. "Es ist gut, seine Wurzeln nicht zu vergessen", sagt Martin. Als "Südländer" in der Schule oder bei der Arbeit abgestempelt zu werden, von solchen Erfahrungen erzählen sie. Es sei die deutsche Sprache und die Bildung, die Anerkennung verschaffe. Freunde und Verwandte, die sich nicht dementsprechend verhielten, hätten kaum Chancen.

Maria Tunc (21) begann nach der Realschule eine Ausbildung zur Kauffrau im Groß- und Außenhandel. "Wir leben in Wohlstand und Freiheit", sagt sie. "Kein Krieg, keine Verfolgung, keine Sorgen." Vor allem die Großeltern erzählten da ganz anderen Geschichten. Der gemeinsame Glaube verbinde. Gläubig sind sie alle. "Aus Überzeugung, sagt Martin, Matthias schätzt die "innere Ruhe, die die Religion gibt" und für Maria ist es "einfach der richtige Weg".
"Da der Volksstamm der Aramäer in der Türkei, Syrien, im Irak und Iran eine christliche Minderheit ist, hat es sich der Aramäische Jugendverein in der Diaspora zur Aufgabe gemacht, seine Jugendlichen in ganz Europa zu mobilisieren und kulturelle Vielfalt zu leben", sagt Christina Ay gegenüber der NW. Allerdings stünden im Verein auch Integration und Bildungsförderung im Fokus.

Das Sommerfest im spirituellen Zentrum der Syrisch-Orthodoxen Kirche in Deutschland, dem Warburger Kloster, begann mit einem Gottesdienst. "Gewidmet den unterdrückten Christen im Nahen Osten", so Ay.
nw-news.de

Milli Eğitim Bakanlığı Süryanilere: ‘Azınlık değilsiniz, yabancı dilde eğitim yapamazsınız’

Süryanilere red cevabı!

15.08.2012 - 22:31

‘Azınlık değilsiniz, yabancı dilde eğitim yapamazsınız’

Süryaniler İstanbul’da çocuklarına Süryanice öğretebilecekleri bir anaokulu açmak için Milli Eğitim’e başvurdu. Talep “Siz azınlık değil, asli unsursunuz. Azınlık olmadığınız için de yabancı dilde eğitim yapamazsınız” gerekçesiyle reddedildi. Ancak AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Çelik, “Hükümetimiz bu talebinizi karşılayacaktır” diyerek Süryanileri umutlandırdı

Cumhuriyet tarihi boyunca okul açmak için talepte bulunmayan Süryani cemaati, ilk defa İstanbul’da anaokulu açmak ve çocuklara 5 bin yıllık dilleri Süryanice’yi öğretmek için talepte bulundu. Ancak talepleri Milli Eğitim Bakanlığı’nca reddedilince Süryaniler bu durumu geçtiğimiz hafta AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik’e iletti. Çelik, “Hükümetimiz bu talebinizi karşılayacaktır, bugüne kadar yapıcı olduk, bundan sonra da yapıcı tavrımız olacaktır. Azınlık vakıflarının isteklerine açığız” cevabını verdi.

‘Siz asli unsursunuz’

Süryani Cemaati Temsilcisi Sait Susin yaşanan süreci şöyle anlattı: “Beyoğlu Süryani Kadim Kilisesi Vakfı olarak Süryani cemaatine mensup çocuklara normal müfredatın yanında Süryanice’yi de öğreteceğimiz bir anaokulu kurmayı düşündük. 6 Haziran’da İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne talebimizi yazılı olarak ilettik. 26 Temmuz’da gelen cevapta, ‘Siz azınlık değil, asli unsursunuz. Azınlık olmadığınız için de açmak istediğiniz anaokulunda yabancı dilde eğitim yapamazsınız. Türk vatandaşlarının Türkçe’den başka bir anadili olmadığı için başka bir lisan öğretemezsiniz. Süryanice’yi çocuklara öğretemezsiniz’ dediler. Bu ret cevabı karşısında cemaat olarak hayal kırıklığına uğradık. Geçtiğimiz hafta cemaat vakıflarının verdiği iftarda konuyu Hüseyin Çelik’e aktardım. Çelik bana, ‘Nasıl olur da bir insan çocuğuna dilimi öğrenmek istiyorum diyince kurumlarımız ‘hayır’ cevabını verir? Bu kabul edilemez. Hükümetimiz bu talebinizi karşılayacaktır. Azınlık vakıflarının isteklerine açığız” cevabını verdi. Bu nedenle problem yakında çözülecektir. İl Milli Eğitimi Müdürlüğü’nün de talebimizi yanlış yorumladığını düşünüyorum.”

Nüfusları sadece 25 bin kişi

Türkiye genelinde 25 bin nüfusu olan Süryani Ortodoks Cemaati’nin yüzde 85’i İstanbul’da yaşıyor. Cemaatin büyük kısmı da ağırlıklı olarak Bakırköy, Florya ve Yeşilköy üçgeninde ikamet ediyor. Susin çocuklara neden Süryanice öğretmek istediklerini şöyle anlatıyor, “Dilimiz Süryanice 5 bin yıla dayanan bir dil. Aramiler Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra bu dil Süryanice adını aldı. 5 bin yıla dayanan bu dili çocuklarımıza öğretemiyoruz. Kaybolmaya yüz tutmuş bir dil bu. Bizim talebimiz Milli Eğitim Bakanlığı’nın anaokulları için belirlediği müfredatı açmak istediğimiz anaokulunda aynen uygulamak, bu müfredata ek olarak haftanın belirli günlerinde birkaç saatte çocuklarımıza bu nesillere aktarılması ve yaşatılması için öğretmek istiyoruz. İzin çıkarsa anaokulunu Yeşilköy ya da Bakırköy’de kuracağız. Cemaatimizden gelecek talebe göre 100-150 arası çocuğa hizmet verecek bu anaokulu. Bu okul bizim için ilk adım olacak. Anaokulundan sonra ilköğretim ve lise de kurmak isteriz. Ama önce anaokulu sorunumuzu çözelim. Bizim temel hedefimiz çocuklarımıza Süryanice’yi öğretmek ve dilimizin yok olmasını engellemek. Bağışlarla ayakta duran bir vakıfız. Anaokulu vakfa da gelir sağlayacak. Bu gelir ihtiyacı olan öğrencilere burs olarak geri dönecek. Osmanlı döneminde birçok eğitim kurumumuz vardı. Bu talep biz Süryanilerin belki de Cumhuriyet döneminde eğitim konusunda ilk talebidir. Ümitle izin çıkmasını bekliyoruz” dedi.

Azınlık olmayı kendileri istemedi

Süryaniler kendi talepleri doğrultusunda Lozan Antlaşması’ndan sonra azınlık statüsüne girmedi. Ermeni, Rum ve Yahudi azınlıkların temsilcileri Lozan Barış Antlaşması’nda birtakım haklar elde ettiler. Fakat alt komisyonlara katılan Süryani liderleri azınlık hakkını almak istemedi. Azınlık kabul edilen toplumlar kendi dillerinde eğitim yapabilmek, vakıf kurmak gibi haklara sahip olurken Süryaniler bu haklardan mahrum kaldılar. Süryaniler Lozan’dan sonra Türk olarak kabul edildiler ama uygulamada azınlık gibi algılanarak bu şekilde muamele gördüler.

gazetevatan.com

Cumhuriyet ve Süryaniler

15/08/2012 2:00

ERCAN ÇAĞLAYAN

Demokratikleşme çabaları, azınlıkların haklarının iadesine dair vicdan sahiplerini umutlandırsa da, 'hukuk' adına verilen kararlar bu sevinci baltalıyor.

Süryanilere ait Midyat’taki Mor Gabriel Manastırı’nın yakınındaki bazı köylerin hazineye başvurusu üzerine Midyat yerel mahkemesi manastır lehine iki kez karar vermesine rağmen, bu kararlar geçenlerde Yargıtay tarafından aleyhte bozuldu ve bu kararla Mor Gabriel Manastırı, kendisine ait toprakların işgalcisi ilan edildi. Binlerce yıldır bölgenin otokton halklarından olan Süryaniler işgalci konumuna düşürüldü. Bu karar vesilesiyle Cumhuriyetin Süryanilerle ilişkisi üzerine bir gezintiye çıkalım...

Homojenleştirici politikalar

Bir ulus-devlet olarak kurulan Cumhuriyet, bünyesindeki Türk ve Müslüman dışındaki etnik ve dini ‘öteki’leri siyasi ve kültürel olarak yok saymakla kalmayıp aynı zamanda fiziki varlıklarını temsil adıyla asimile etmeyi ya da mübadele adıyla Anadolu dışına sürmeyi politika olarak benimsemişti. Erken Cumhuriyet döneminin memleket tasavvuru, dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya’nın terminolojisinde yer edindiği üzere, ‘tek dille konuşan, bir düşünen ve aynı hissi taşıyan bir memleket’ varsayımına müstenitti. Gelin görün ki imparatorluk bakiyesi Anadolu ’da böyle bir durum, de facto olarak bir hayalden öteye geçmedi. Bu gerçekliğin farkında olan Kemalist kadrolar, çok etnisiteli yapıya sahip Anadolu ’da ‘mütecanis bir toplum’ yaratmak için asimilasyon ve disimilasyon politikalarını devreye soktu. Dinin kimlik saptamada tek unsur olduğu erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde, Türk olmayan Müslümanlar için asimilasyon, gayrimüslimler için de disimilasyon yöntemi kullanılarak ‘homojen’ bir toplum yaratılmaya çalışıldı. Anadolu Süryanileri de homojenleştirici politikalardan nasibini aldı.

Mezopotamya’nın kadim halklarından olan ve 16. asırda Osmanlı egemenliğine giren Süryani cemaati, uzun süre Ermeni Patrikliği’ne bağlı kaldı ve 1912’de Süryani Nizamnamesi’nin hazırlanmasıyla bağımsız bir cemaat hüviyetine kavuştu. Cumhuriyet döneminde Lozan Anlaşması’nın tartışmasız tüm gayrimüslim azınlıklara tanıdığı haklardan yararlanamayan Süryaniler, tek partili dönem politikaları neticesinde nüfus, dil ve kültür alanında kaybolmaya mahkûm oldu. Süryaniler, Kemalist reformlara destek vermelerine rağmen, devlete ‘yaranamadı’ ve söz konusu politikalardan ötürü toplumsal bir travma yaşadı. Süryaniler kilise, manastır ve cemaatleriyle Osmanlı’da görece ‘rahat’ bir hayat sürerken, Cumhuriyet’le birlikte, var olan ‘rahatları’ da bozuldu. Lozan’da azınlık olarak tanınmayan Süryanilerin Diyarbakır ve Mardin’deki iki okulu 1928’de kapatıldı. Mardin’deki Patriklik merkezi ise 1933’te ‘görülen lüzum üzerine’ ve ‘muvakkaten’ Suriye’nin Humus şehrine taşındı. Ayrıca Cumhuriyet dönemi nüfus sayımlarında Süryani dili ve dini devletçe tanınmayarak, ‘sair diller’ ve ‘sair dinler’ olarak kayda geçirildi.

Süryani göçünün nedenleri

Cumhuriyet döneminde gayrimüslimlerin ve dolayısıyla Süryanilerin maruz kaldığı uygulamalardan biri de ‘sermayenin millileştirilmesi’ydi. Bu konu, 1925’te İçişleri Bakanı olan Cemil (Uybadin) Bey’in, Şeyh Said isyanı nedeniyle hazırladığı raporda belirtiliyordu. Raporda Diyarbakır ve çevresindeki ‘... gayrimüslim ve ecnebi tufeylilerin elinde bulunan iktisat ve sanayinin kâmilen Türklere devredilmesi’nin politika olarak benimsenmesi isteniyordu. ‘Sermayenin millileştirilmesi’ 1930’larda tedricen tatbik edilirken, 1942’de Varlık Vergisi Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle, Güneydoğu Anadolu ’daki Süryaniler mülkiyet kaybına uğradı.
Süryanilerin Anadolu ’yu terketmesinin bir nedeni de devletin, Süryaniler hakkında düzenli olarak bilgi toplaması ve onlara psikolojik baskı uygulamasıydı. Nüfus ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün bazı valiliklere gönderdiği yazılarda Ermeni, Rum, Katolik, Protestan, Keldani ve Süryani nüfusa dair bilgi talep etmesiyle ihtida eden Süryanilerin ve ülkedeki Süryani hareketlerinin yakından izlenmesi, bu cümleden anlaşılmalı. 1924’te Halep’teki İngiliz konsolosu, Anadolu ’daki Hıristiyanların sınırdışı edildiğine dair hazırladığı raporda, Türkiye ’de artan yabancı düşmanlığından dolayı Diyarbakır , Mardin, Urfa ve Maraş gibi şehirlerde Hıristiyanların, ‘açık bir emir olmamasına rağmen, şartlar öyle gerektirdiği için ayrılmaya zorlandığı’nı yazıyordu. Cemil Bey, hazırladığı raporda bölgedeki gayrimüslim nüfusu, ‘anasır-ı muazırre’, yani zararlı unsurlar olarak nitelendiriyordu. Başbakanlığa sunulan raporda Cemil Bey, ‘Ermeni, Süryani, Yezidi, Keldani ve Nasturilerin bölge dışına çıkarılarak yerlerine Türk muhacirlerin yerleştirilmesi’ni önerdi. 1930’da Süryanilerin göçü ivme kazandı. Bu konuda bir İngiliz seyyah şunları kaydetmişti: “Şartlar aleyhinde olduğu için Süryaniler huzurlu değildi. Cemaatin toprak üzerindeki haklarına şüpheyle yaklaşılıyor ve bu haklar sıklıkla inkâr ediliyordu. Sürekli bir baskı altında olan bölge Hıristiyanları sessizce hicret etmekteydi.” Süryani göçü, Varlık vergisi, 6-7 Eylül olayları ve Güneydoğu ’da çeyrek yüzyılı aşkın süredir devam eden olaylardan ötürü ivme kazandı.

Ezcümle, Cumhuriyetin gayrimüslimlere yönelik dilsel, dinsel, kültürel, ekonomik politikaları, Anadolu ’daki Süryani göçünü tetikleyip Süryani nüfusu bitme noktasına getirdi. Günümüzde ağır aksak süren demokratikleşme çabaları, Kemalizm’in gadrine uğramış Süryanilerin ve diğer toplulukların haklarının iadesine dair vicdan sahiplerini umutlandırsa da, ‘hukuk’ adına verilen kararlar, bu sevinci kursağımızda bırakıyor.

(*Muş Alparslan Üniversitesi)
radikal.com.tr